II FSK 1722/10 – Wyrok NSA

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący – Sędzia NSA Tomasz Zborzyński (sprawozdawca), Sędzia NSA Bogdan Lubiński, Sędzia NSA del. Jan Grzęda, , Protokolant Janusz Bielski, po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2011 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej K. W. i B. W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 29 kwietnia 2010 r. sygn. akt III SA/Po 108/10 w sprawie ze skargi K. W. i B. W. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w P. z dnia 17 grudnia 2009 r. nr […] w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od K. W. i B. W. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w P. kwotę 2.400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargi K.W. i B.W. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w P. z dnia 17 grudnia 2009 r. w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Stan sprawy Sąd przedstawił w sposób następujący:

Decyzją z dnia 10 lipca 2009 r. Naczelnik […] Urzędu Skarbowego w P. określił K.W. i B.W. zaległość podatkową w kwocie 20.000 zł z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych od kwoty 1.000.000 zł, oddanej w depozyt nieprawidłowy oraz zobowiązał podatników do obliczenia i zapłaty odsetek od tej zaległości za okres od dnia 13 marca 2004 r. do dnia zapłaty.

Po przeprowadzeniu postępowania odwoławczego Dyrektor Izby Skarbowej w P. decyzją z dnia 17 grudnia 2009 r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie Naczelnika […] Urzędu Skarbowego w P., stwierdzając, że środki pieniężne należne B.W. z tytułu umowy cesji wierzytelności w wysokości 1.000.000 zł Spółka L. przelała na rachunek bankowy jego córki – K.W.. W dniu 27 lutego 2004 r. przekazane środki zostały zaksięgowane na rachunku bankowym skarżącej. Rozporządzając przekazanymi środkami pokryła ona saldo ujemne na koncie (356,89 zł), uiściła opłatę za prowadzenie rachunku bankowego (16,68 zł) oraz opłaciła fakturę wystawioną przez P. (717,86 zł). W dniu zapłaty za wyżej wskazaną fakturę zaksięgowano wpłatę na rachunek w wysokości 700 zł. Dnia 2 marca 2004 r., w formie przelewu, skarżąca dokonała zapłaty na rzecz E. Sp. z o.o. kwoty 150.000 zł z tytułu faktury wystawionej przez tę Spółkę. Na podstawie tych faktów organy podatkowe doszły do przekonania, że pomiędzy skarżącymi została zawarta umowa depozytu nieprawidłowego (art. 845 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), w wykonaniu której skarżący oddał skarżącej na przechowanie środki pieniężne w wysokości 1.000.000 zł, upoważniając ją jednocześnie do rozporządzania tą kwotą. W okresie od 27 lutego 2004 r. do 5 marca 2004 r. skarżąca wydatkowała część oddanego na przechowanie kapitału (w kwocie 150.391 zł) na potrzeby własnej działalności gospodarczej. W tej sytuacji organy podatkowe na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) oraz art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 86, poz. 959 ze zm.) określiły skarżącym zaległość podatkową w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego, uznając, że zobowiązanie podatkowe ciąży solidarnie na obu stronach tej czynności prawnej.

(…)

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) wskazując w uzasadnieniu wyroku, że organy podatkowe nie naruszyły art. 187 § 1 i art. 191 Ordynacji podatkowej, ponieważ skarżący nie kwestionowali kompletności materiału dowodowego, ani nie podnosili okoliczności nie przeprowadzenia dowodów istotnych w sprawie. Stan faktyczny sprawy – to jest rozporządzanie przez skarżącą przechowywanymi środkami pieniężnymi, stanowiącymi własność skarżącego – jest bezsporny. Zgromadzone dowody oraz uzasadnienie zaskarżonej decyzji nie pozwalają uznać, że została ona oparta na ustaleniach dowolnych. Sąd podzielił stanowisko organów podatkowych, które przy określaniu wysokości środków pozostających w dyspozycji skarżącej uwzględniły jedynie kwoty uzyskane tytułem prowizji od sprzedaży rzeczy oddanych w komis. Nie narusza granic swobodnej oceny materiału dowodowego przyjęcie ustalenia, że należności przypadające komitentom nie były dochodem skarżącej. Ustalenie, że działalność skarżącej nie generowała dochodu umożliwiającego zwrot ponad 150.000 zł organy podatkowe poparły deklaracjami składanymi przez skarżącą w zakresie podatku dochodowego i słusznie odmówiły wiarygodności składanym przez skarżących wyjaśnieniom. Skoro pomiędzy skarżącymi istniał stosunek prawny charakteryzujący się cechami istotnymi dla depozytu nieprawidłowego, chybione są zarzuty, że skarżący w ogóle nie dokonali czynności cywilnoprawnej. Złożenie przez skarżącego własnych środków pieniężnych na rachunku bankowym córki spełnia warunek oddania rzeczy na przechowanie, tym samym uprawnione jest stanowisko, że skarżący, co najmniej per facta concludentia, złożyli oświadczenia woli. Z chwilą uznania rachunku skarżącej kwotą 1.000.000 zł nabyła ona uprawnienie do swobodnego rozporządzania tymi środkami i z tą chwilą powstał obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych. Stąd pięcioletni termin przedawnienia zobowiązania podatkowego w tym podatku zaczął bieg z dniem 31 grudnia 2004 r. Powierzenie skarżącej określonych wartości pieniężnych z możliwością ich „używania” nie mogło zostać zakwalifikowane jako umowa użyczenia z uwagi na to, że Kodeks cywilny w art. 845 taką czynność prawną kwalifikuje jako umowę depozytu nieprawidłowego. Nie mogło być również mowy o „użyczeniu” rachunku bankowego, ponieważ rachunek bankowy nie jest rzeczą w rozumieniu Kodeksu cywilnego, a bank jest obowiązany do przeprowadzania rozliczeń pieniężnych jedynie względem posiadacza rachunku. Odnosząc się do stanowiska skarżących, zgodnie z którym skarżąca zwróciła ojcu pieniądze jeszcze przed wykonaniem przelewu w kwocie 150.000 zł na rzecz E. Sp. z o.o., Sąd wskazał, że uprawnienie skarżącej do rozporządzania pieniędzmi oddanymi jej na przechowanie wynikało już tylko ze sposobu przechowywania środków pieniężnych, jaki skarżący ustalili. Z chwilą zapisania środków na rachunku bankowym skarżącej zrealizowane zostały wszystkie przesłanki zawarcia umowy depozytu nieprawidłowego. Uchybienie terminom określonym w art. 139 § 1 i § 3 Ordynacji podatkowej usprawiedliwiała realizacja wniosków dowodowych skarżących oraz analiza składanych przez nich wyjaśnień. Niedotrzymanie terminu załatwienia sprawy powstało więc z przyczyn niezależnych od organów. Nie doszło także do naruszenia art. 32 Konstytucji RP, a zarzut ten nie został nawet uprawdopodobniony.