Interpretacja indywidualna – brak opodatkowania czynności związanych z zamieszczaniem na stronie internetowej informacji dostępnej dla członków.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

UZASADNIENIE

W dniu 29 kwietnia 2013 r. został złożony wniosek uzupełniony w dniu 9 lipca 2013 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności związanych z zamieszczaniem na stronie internetowej informacji dostępnej dla członków.

W złożonym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej także Izba) jest organizacją samorządu gospodarczego reprezentującą interesy gospodarcze zrzeszonych w niej podmiotów w zakresie zarządzania i administrowania nieruchomościami, aktualnie zrzesza 255 członków. Członkowie płacą składki członkowskie, które w całości są przeznaczane na cele statutowe (tj. na potrzeby związane z utrzymaniem Wnioskodawcy i bieżącą działalnością opartą na statucie). Wnioskodawca nie jest nastawiony na działalność zarobkową, „jest to raczej działalność non profit”. W celu optymalizacji pomocy świadczonej swoim członkom, Wnioskodawca zamierza na swojej stronie internetowej zamieszczać dla członków informacje ułatwiające prowadzenie bieżącej działalności gospodarczej. Będą to np. opracowania dotyczące problematyki związanej z gospodarką nieruchomościami, interpretacje przepisów, wymiana doświadczeń.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że internetowy serwis informacyjny, którego dotyczy wniosek, został już uruchomiony, stąd też zmieniona została kwalifikacja przedstawionej sytuacji ze „zdarzenia przyszłego” na „stan faktyczny”.

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Czynnościami opodatkowanymi są w szczególności niektóre szkolenia przeprowadzane przez Wnioskodawcę w ramach realizacji odpłatnej działalności statutowej.

Zgodnie ze statutem, do celów i zadań Izby należy:

1. Zapobieganie dewastacji istniejących zasobów nieruchomości.
2. Racjonalizacja gospodarki środkami przeznaczonymi na eksploatacje zasobów, w tym:
   1. opracowywanie optymalnych dla różnych struktur zasobów form ich zarządzania i administrowania,
   2. opracowywanie materiałów wzorcowych, instruktażowych i wytycznych dla prawidłowej eksploatacji zasobów,
   3. informowanie o nowych materiałach eksploatacyjnych i technologiach ich użytkowania,
   4. szkolenie pracowników zrzeszonych podmiotów oraz kształtowanie i upowszechnianie zasad etyki w działalności gospodarczej, a szczególnie opracowywanie i doskonalenie norm rzetelnego postępowania oraz oceny kompetencji personelu,
   5. podejmowanie działalności gospodarczej związanej z racjonalizacją wykorzystania środków eksploatacyjnych,
   6. reprezentowanie interesów gospodarczych zrzeszonych w niej oddziałów okręgowych wobec organów państwowych i samorządu terytorialnego oraz organizacji krajowych i zagranicznych „będąc ich członkiem”.
3. Przedstawianie uprawnionym organom własnych projektów przepisów, uczestniczenie w ich przygotowaniu z tymi organami oraz dokonywanie oceny wdrażanych i funkcjonujących przepisów prawnych w zakresie gospodarki nieruchomościami.
4. Szczególna troska o zabezpieczenie ochrony środowiska naturalnego w zasobach nieruchomości, w tym gospodarka ściekowa, utylizacja odpadów i przy produkcji energii cieplnej.

Wnioskodawca realizuje powyższe cele i zadania poprzez:

1. doradztwo organizacyjne, techniczne, ubezpieczeniowe, prawne i ekonomiczne, wykonywanie ekspertyz, badań marketingowych oraz consultingu;
2. współpracę i wymianę doświadczeń z krajowymi i zagranicznymi organizacjami zrzeszającymi jednostki organizacyjne o podobnym profilu działania;
3. tworzenie branżowych i środowiskowych klubów członkowskich;
4. tworzenie zespołów ekspertów, komisji i grup problemowych;
5. tworzenie funduszy i stypendiów dla popierania twórczych inicjatyw;
6. prowadzenie działalności wydawniczej;
7. organizowanie i stworzenie warunków dla rozstrzygania sporów w drodze postępowania polubownego i pojednawczego jej członków;
8. organizowanie optymalnych kryteriów i metod przeglądów i wycen budynków, w różnych stadiach ich eksploatacji;
9. organizowanie optymalnych metod ubezpieczeń budynków od klęsk żywiołowych i odpowiedzialności cywilnej;
10. wykonywanie innych zadań powierzonych Izbie przez właściwe organy administracji samorządowej i rządowej.

Koszty utrzymania strony internetowej pokrywane są z ogółu majątku Wnioskodawcy. Majątek ten, zgodnie ze statutem, tworzyć mogą w szczególności:

1. składki członkowskie,
2. dotacje,
3. darowizny,
4. wpływy z działalności gospodarczej,
5. wpływy z działalności statutowej,
6. dochody z majątku Izby.

Funkcjonowanie strony internetowej zarówno przed, jak i po uruchomieniu serwisu informacyjnego w formie przedstawionej we wniosku (strona internetowa wraz z forum dyskusyjnym istnieje od 2007 r., a przedmiotem zapytania są jedynie skutki podatkowe uruchomienia dodatkowej jej funkcjonalności, tj. specjalistycznego serwisu informacyjnego) finansowane jest i będzie z ogólnego majątku Wnioskodawcy. Nie zostanie utworzony żaden specjalny fundusz na utrzymanie serwisu informacyjnego ani też w żaden inny sposób wydatki na jego funkcjonowanie nie będą powiązane z żadnymi konkretnymi dochodami Wnioskodawcy.

Zgodnie ze statutem członkom przysługuje prawo:

1. czynnego i biernego prawa wyborczego do organów Izby realizowane osobiście, lub przez pełnomocnika,
2. uczestnictwa we wszystkich formach działalności Izby,
3. korzystania ze wszystkich form pomocy Izby,
4. zgłaszania wniosków dotyczących działalności Izby.

Oznacza to między innymi, że każdy członek jest i będzie uprawniony do korzystania z serwisu informacyjnego na stronie internetowej Wnioskodawcy bez dodatkowej odpłatności. Jednak jeżeli członek nie będzie uiszczał składek członkowskich przez co najmniej sześć miesięcy (albo spełni się inna przesłanka pozbawienia członkostwa), może zostać pozbawiony członkostwa. Od tego momentu nie będzie uprawniony do korzystania z serwisu informacyjnego ani innych form pomocy Izby. Członkowie nie mają przy tym obowiązku korzystania ze swoich uprawnień, tak że możliwe jest i będzie niekorzystanie przez członka z serwisu informacyjnego (udostępnionego jednak każdemu członkowi bez konieczności spełnienia żadnych dodatkowych warunków).

Wysokość składek zgodnie ze statutem Wnioskodawcy ustala Walne Zgromadzenie Członków Izby w formie uchwały. Ich wysokość nie jest więc wprost ustalona w statucie, nie istnieją też w nim żadne wskazówki dotyczące ustalania tejże wysokości. Obecnie wysokość stawek, ustalona uchwałą Walnego Zgromadzenia, jest uzależniona wyłącznie od liczby lokali, którymi administruje dany członek, i waha się od 42 zł do 182 zł miesięcznie (przy tym stawki nie były zmieniane od 2007 r.). Od dnia 1 stycznia 2014 r. składki będą waloryzowane zgodnie ze wskaźnikiem inflacji za poprzedni rok, ogłoszonym przez GUS. Stopień korzystania przez członka z wszelkich form pomocy Izby, w tym internetowego serwisu informacyjnego, nie wpływa na wysokość składki.

Wnioskodawca wskazał ponadto, że:

1. posiada osobowość prawną i działa na podstawie ustawy z dnia 30 maja 1989 r. o izbach gospodarczych,
2. członkiem Izby mogą być podmioty prowadzące działalność gospodarczą,
3. zainteresowany podmiot gospodarczy ubiegający się o przyjęcie w poczet członków Izby winien złożyć deklarację członkowską, dokument stwierdzający status prawny podmiotu i zobowiązać się do płacenia składek członkowskich,
4. Zarząd Izby nie może odmówić przyjęcia w poczet członków podmiotu, który spełnia wymogi ustawowe i statutu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zamieszczanie informacji na stronie internetowej Wnioskodawcy dostępnej dla członków za pomocą hasła, jest świadczeniem usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT…

Wnioskodawca zauważył w tym miejscu, że „członkowie Izby za to nie płacą z racji przynależności do Izby i pozostawaniem jej członkami”.

Zdaniem Wnioskodawcy, postawą opodatkowania jest obrót. Ponieważ ww. informacje, podobnie jak składki członkowskie, „nie są obrotem w rozumieniu art. 29 ustawy o VAT, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”.

W uzupełnieniu wniosku dodatkowo wskazano, że według przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, tj. art. 8 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu co do zasady podlegają usługi świadczone odpłatnie, przy czym związek pomiędzy otrzymaną odpłatnością a świadczeniami na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje za to świadczenie.

Jak podniesiono w interpretacjach indywidualnych wydanych w imieniu Ministerstwa Finansów (m.in. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 października 2012 r. znak IPPP1/443-698/12-2/PR i z dnia 18 listopada 2011 r. znak IPPP2/443-991/11-2/JO, Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 8 czerwca 2010 r. znak ILPP1/443-298/10-4/AI, oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 26 sierpnia 2011 r. znak IBPP1/443-853/11/LSz), z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE (m.in. w sprawie C-16/93 Tolsma) wynika, że aby określone świadczenie mogło być uznane za opodatkowaną usługę, musi zachodzić bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem a należnym wynagrodzeniem. A zatem korzyści wynikające z wykonywanych przez usługodawcę zadań muszą mieć bezpośredni związek z usługobiorcą, w sytuacji zaś, gdy taki związek nie istnieje, nie można uznać takich czynności za usługi opodatkowane VAT.

W interpretacjach tych zaznacza się, że uwzględnić należy również stanowisko Trybunału zaprezentowane w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development, zgodnie z którym korzyści wynikające z wykonywanych przez usługodawcę zadań muszą mieć bezpośredni związek z usługobiorcą, zaś w sytuacji, gdy taki związek nie istnieje (np. związek ma wyłącznie charakter pośredni, bo usługobiorcą jest cała branża a nie konkretny podmiot), nie można uznać takich czynności za usługi opodatkowane VAT.

Wnioskodawca wskazał, że zdaniem ww. Dyrektorów Izb Skarbowych co do zasady nie jest wynagrodzeniem w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług płatność (składka członkowska), która dokonywana jest jedynie w związku z przynależnością do określonej organizacji (podobnie jak w ostatnim z powołanych wyroków). W szczególności dotyczy to sytuacji, gdy organizacja zrzeszająca ma dowolność co do przeznaczenia otrzymanych środków, zaś jej członkowie nie mają bezpośredniego wpływu na ich spożytkowanie. W tym bowiem przypadku nie można uznać, że składka członkowska ma charakter zapłaty za usługę, bowiem brak było bezpośredniego związku pomiędzy płatnością, a korzyściami jakie osiągają poszczególni jej członkowie.

Odnosząc powyższe do treści przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawca podniósł, że członkowie uiszczają składki dobrowolnie i nie stanowią one ekwiwalentu w zamian za jakiekolwiek konkretne dobra czy usługi świadczone przez Izbę na rzecz wpłacających. Co więcej, przyjmowane składki członkowskie są przeznaczane na działalność związaną z celami statutowymi Izby. Część dochodów przeznacza się na funkcjonowanie serwisu informacyjnego, jednak nie istnieje zależność między wysokością składki, a możliwością korzystania z niego.

Mając powyższe na względzie, w ocenie Wnioskodawcy, pomimo uruchomienia serwisu informacyjnego uiszczane przez członków składki w żadnej części nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako że nie można im przypisać konkretnego świadczenia wynikającego z opłacenia składki. W przedmiotowych okolicznościach składka członkowska, która przeznaczana jest na realizację ogólnych celów statutowych, co do zasady służących wszystkim członkom, a nie wyłącznie osobie wpłacającej, w żadnej części nie będzie stanowiła wynagrodzenia za uzyskane świadczenie polegające na możliwości korzystania z serwisu informacyjnego, wobec czego nie będzie podlegać przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Dodatkowo Wnioskodawca podniósł (powołując się przy tym na interpretacje Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 lipca 2012 r. znak IPPP2/443-327/12-4/MM, z dnia 11 stycznia 2012 r. znak IPPP2/443-1128/11-4/MM oraz z dnia 21 listopada 2011 r. znak IPPP2/443-962/11-5/AK), że czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy tym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Mając powyższe na uwadze, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności dokonywanej w zamian za opłatę, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy czynności te skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego. Otrzymywanych należności z tytułu składek członkowskich nie można uznać za wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług, gdyż nie istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczącym usługę, a otrzymanym z tego tytułu wynagrodzeniem. Wynagrodzenie powinno mieć charakter wzajemny i ekwiwalentny, tzn. powinna istnieć bezpośrednia i jasno zindywidualizowana relacja pomiędzy podmiotami tego stosunku zobowiązaniowego. W przedmiotowej sprawie nie istnieje taka relacja pomiędzy składką członkowską, a możliwością korzystania z serwisu informacyjnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.